సుబ్రహ్మణ్యభుజంగ స్తోత్రం-Subrahmanya Bujanga Stotram

శ్రీ సుబ్రహ్మణ్య భుజంగ స్తోత్రం

సదా బాలరూపాపి విఘ్నాద్రిహంత్రీ

మహాదంతి వక్త్రాపి పంచాస్యమాన్యా |

విధీంద్రాదిమృగ్యా గణేశాభిధానే

విధత్తాం శ్రియం కాపి కల్యాణమూర్తిః ॥ 1 ॥

ఎల్లప్పుడూ బాలరూపములో ఉన్ననూ కొండలవంటి విఘ్నములను పగలగొట్టునదీ, పెద్ద ఏనుగుముఖము కలదైననూ సింహముచేత గౌరవింపదగినదీ, బ్రహ్మ, ఇంద్రాది దేవతలచే అన్వేషింపబడునదీ, ’గణేశ’ అను పేరుగలదీ అగు ఒక మంగళమూర్తి నాకు సంపద కలిగించుగాక.

నజానామి శబ్దం నజానామి చార్థం

నజానామి పద్యం నజానామి గద్యం |

చిదేకా షడాస్యా హృది ద్యోతతే మే

ముఖా న్నిస్సరంతే గిరిశ్చాపి చిత్రమ్‌ ॥ 2 ॥

నేను శబ్దమునెరుగను. అర్థమునెరుగను, పద్యమునెరుగను, గద్యమునెరుగను. ఆరు ముఖములుగల చిద్రూపము ఒక్కటే నా హృదయమునందు ప్రకాశించుచున్నది. నోటినుండి చిత్రముగా మాటలు వెలువడుతున్నవి.

మయూరాధిరూఢం మహావాక్యగూఢం

మనోహారిదేహం మహచ్చిత్తగేహమ్‌|

మహీ దేవదేవం మహావేదభావం

మహాదేవబాలం భజేలోకపాలమ్‌॥ 3 ॥

మయూర వాహనుడూ, వేదాంత మహావాక్యములలో నిగూఢముగా నున్నవాదూ, మనోహరమైన దేహముగలవాదూ, మహాత్ములమనస్సులందు నివసించువాడూ, బ్రాహ్మణులదు ఆరాధింపదగినవాడూ, వేదములభావమైనవాడూ, ఈశ్వరుని తనయుడూ, లోకపాలకుడూ అయిన సుబ్రహ్మణ్యుని సేవించుచున్నాను.

యదా సన్నిధానం గతామానవా మే

భవామ్భోధిపారం గతాస్తేతదైవ |

ఇతి వ్యంజయ న్సిన్ధుతీరేయ ఆస్తే

త మీడే పవిత్రం పరాశక్తిపుత్రమ్‌ ॥ 4 ॥

"మానవులు ఎప్పుడు నావద్దకు వచ్చిరో అప్పుడే సంసారసాగరమును దాటిపోయిరి" అని తెలియబరచుచూ సాగరతీరమందున్న పవిత్రుడైన పరాశక్తి పుత్రుడను స్తుతించుచున్నాను.

యథాబ్ధే స్తరంగాలయం యాన్తితుంగా

స్తథైవాపద స్సన్నిధౌ సేవతాంమే |

ఇతీవోర్మిపంక్తీర్నృణాం దర్శయన్తం

సదా భావయే హృత్సరోజే గుహం తమ్‌ ॥ 5 ॥

"ఎగసిపడు సముద్ర తరంగములు (ఒడ్డున ఉన్న) నన్ను చేరి ప్రశాంతమగునట్లుగా (లయమగునట్లుగా) నా వద్దకు వచ్చి సేవించువారి ఆపదలు నశించిపోవును" అని చెప్పుచున్నట్లుగా మానవులకు సముద్ర తరంగములను చూపుచున్న గుహుని నా హృదయపద్మము నందు సదా భావించెదను.

గిరౌ మన్నివాసే నరా యేఽథిరూఢా

స్తదా పర్వతే రాజతే తేఽధిరూఢాః |

ఇతీవ బ్రువన్‌ గంధశైలాధిరూఢః

స దేవో ముదే మే సదా షణ్ముఖోఽస్తు ॥ 6 ॥

"నేను నివసించు కొండపై నెక్కిన మానవులు వెండికొండపై (కైలాసము) నెక్కినట్లే" అని చెప్పుచున్నట్లుగా గంధమాదన శైలమునధిష్టించిన ఆ షణ్ముఖదేవుడు ఎల్లప్పుడూ నాకు సంతోషమునిచ్చుగాక.

మహాంభోధితీరే మహాపాపచోరే

మునీంద్రానుకూలే సుగంధాఖ్యశైలే |

గుహాయాం వసంతం స్వభాసాలసన్తం

జనార్తిం హరంతం శ్రయామో గుహంతమ్‌ ॥ 7 ॥

మహా సముద్రతీరమందున్నదీ, మహా పాపములు హరించునదీ, మునీంద్రులకు అనుకూలమైనదీ అగు గంధమాదన పర్వతము నందలి గుహలో నివసించుచూ తన తేజస్సుతో ప్రకాశించుచూ జనులబాధలను తొలగించుచున్న గుహుని ఆశ్రయించెదను.

లసత్స్వర్ణ గేహే నృణాం కామదోహే

సుమస్తోమ సంఛన్న మాణిక్యమంచే |

సముద్యత్సహస్రార్క తుల్యప్రకాశం

సదా భావయే కార్తికేయం సురేశమ్‌ ॥ 8 ॥

మానవులకోర్కెలు తీర్చు స్వర్ణభవనములో మాణిక్యములచే నిర్మించబడిన పూలపాన్పుపై వేయి సూర్యులకాంతి తో ప్రకాశించుచున్న దేవప్రభువగు కార్తికేయుని ఎల్లప్పుడూ ధ్యానించుచున్నాను.

రణద్ధంసకే మంజులేఽత్యంతశోణే

మనోహారి లావణ్య పీయూషపూర్ణే |

మనష్షట్పదో మే భవక్లేశతప్తః

సదా మోదతాం స్కందతే పాదపద్మే ॥ 9 ॥

ఓ స్కందుడా! హంసల కూతలవలె ధ్వనించు అందెలు కలదీ, అందమైనదీ, మిక్కిలి ఎఱ్ఱనిదీ, మనోహరలావణ్యామృతముతో నిండిన నీ పాదపద్మమునందు సంసారబాధలతో తపించుచున్న నా మనస్సు అనే తుమ్మెద ఆనందించుగాక.

సువర్ణాభ దివ్యాంబరైర్భాసమానాం

క్వణత్కింకిణీ మేఖలా శోభమానామ్‌ !

లసద్ధేమపట్టేన విద్యోతమానాం

కటిం భావయే స్కంద తే దీప్యమానామ్‌ ॥ 10 ॥

ఓ స్కందుడా! బంగారు కాంతి కల దివ్య వస్త్రములను ధరించినదీ, మ్రోగుచున్న చిరుమువ్వలు పొదిగిన మొలత్రాటితో శోభిల్లచున్నదీ, బంగారు పట్టాతో మెరయుచున్నదీ అగు నీ నడుమును ధ్యానించుచున్నాను.

పులిందేశకన్యా ఘనాభోగతుంగ

స్తనాలింగనాసక్త కాశ్మీరరాగమ్‌ |

నమస్యామ్యహం తారకారే తవోరః

స్వభక్తావనే సర్వదా సానురాగమ్‌ ॥ 11 ॥

ఓ తారకాసుర సంహారీ! కిరాతకన్య అగు వల్లీదేవి ఉన్న స్తనములవలన ఆలింగనముచే కుంకుమతో ఎఱ్ఱనైనదీ, తన భక్తులను రక్షించుటలో సర్వదా అనురాగము కలదీ అగు నీ వక్షస్థలమును నేను నమస్కరించుచున్నాను.

విధౌక్లృప్తదణ్డాన్‌ స్వలీలాధృతాణ్డాన్‌

నిరస్తేభశుభ్డాన్‌ ద్విషత్కాలదణ్డాన్‌

హతేంద్రారిషణ్డాన్‌ జగత్రాణశౌణ్డాన్‌

సదాతే ప్రచణ్డాన్‌ శ్రయే బాహుదణ్డాన్‌ ॥ 12 ॥

విధిని కూడా దందించునవీ, బ్రహ్మాండమును మ్రోయుచున్నవీ, ఏనుగుల తొండములకంటే బలమైనవీ, శత్రువులకు యమదండములైనవీ, రాక్షసులను సంహరించునవీ, లోకములను రక్షించునవీ, ప్రచండములైనవీ, అయిన నీ బాహుదండములను నేను ఎల్లప్పుడూ ఆశ్రయించుచున్నాను.

సదా శారదాః షణ్మృగాంకా యది స్యుః

స్సముద్యన్త ఏవస్థితా శ్చేత్సమంతాత్‌ |

సదా పూర్ణబింబాః కలంకై శ్చ హీనా

స్తదా త్వన్ముఖానాం బృవే స్కందసామ్యమ్‌ ॥ 13 ॥

శరత్కాలమందలి ఆరు చంద్రబింబములు ఎల్లప్పుడూ అంతటా ప్రకాశించుచూ, పూర్ణబింబములై. కళంకము లేనివి అయినచో, ఓ స్కందుడా, నీ ముఖములతో సమానమని చెప్పెదను.

స్ఫురన్మన్దహాసైః సహంసానిచఞ్చ

త్కటాక్షావలీ భృఙ్గ సఙ్ఘోజ్వలాని |

సుథాస్యన్ది బిమ్బాధరాణీశ సూనో

తవాలోకయే షణ్ముఖాంభోరుహాణి ॥ 14 ॥

ఓ ఈశ్వరుని కుమారుడా! చిరునవ్వులు అనే హంసలూ, చంచలమైన కటాక్షములు (క్రీగంటిచూపులు) అను తుమ్మెదలూ, అమృతము స్రవించు దొండపండువంటి పెదవులూ కల నీ ఆరు ముఖపద్మములను దర్శించుకొనుచున్నాను.

విశాలేషు కర్ణాన్తదీర్ఘేష్వజస్రం

దయాస్యన్దిషు ద్వాదశ స్వీక్షణేషు |

మయీషత్కటాక్ష స్సకృత్పాతితశ్చే

ద్భవేత్తే దయాశీల కానామహానిః ॥ 15 ॥

ఓ దయాశీలుడా! విశాలమైనవీ, ఆకర్ణాంతములూ, ఎల్ల్ప్పుడూ దయనొలికించుచున్నవీ అయిన నీ పన్నెండు కన్నులలోని కటాక్షము, ఒక్కసారి , కొంచెముగా నాపై ప్రసరింపజేసినచో, నీ కేమి నష్టము ?

సుతాఙ్గోద్భవో మేఽసి జీవేతి షడ్ధా

జపన్మన్త్ర మీశో ముదా జిఘ్రతే యాన్‌ |

జగద్భారభృద్భ్యో జగన్నాథ ! తేభ్యః

కిరీటోజ్జ్వలేభ్యో నమో మస్తకేభ్యః ॥ 16 ॥

ఓ జగన్నాథా! " ఓ కుమారా, నీవు నా శరీరమునుండి పుట్టితివి, ’చిరంజీవ’ " అని ఆరుసార్లు మంత్రమును చదువుతూ శివుడు ఆఘ్రూణించునవీ, ప్రపంచభారమును మ్రోయునవీ, కిరీటములతో ప్రకాశించునవీ అగు నీ ఆరు శిరస్సులకు నమస్కారము.

స్ఫురద్రత్న కేయూర హారాభిరామ

శ్చల త్కుణ్డల శ్రీలస ద్గణ్డభాగః |

కటౌ పీతవాసాః కరే చారుశక్తిః

పురస్తా న్మమాస్తాం పురారేస్తనూజః ॥ 17 ॥

కాంతివంతమైన రత్నకంకణములతో, హారములతో అందముగా ఉన్నవాడూ, చలించుచున్న కుండలముల కాంతి ప్రసరించుచున్న చెక్కిళ్ళు కలవాడూ, నడుమునందు పట్టువస్త్రమూ, చేతిలో మనోహరమైన శక్తి (ఆయుధము) కలవాడూ అగు శివుని కుమారుడు నా ఎదుట ఉండుగాక.

ఇహాయాహి వత్సేతి హస్తా న్ప్రసార్యా

హ్వయత్యాదరా చ్ఛఙ్కరే మాతురఙ్కాత్‌ |

సముత్పాత్య తాతం శ్రయన్తం కుమారం

హరాశ్లిష్టగాత్రం భజేబాలమూర్తిమ్‌ ॥ 18 ॥

"వత్సా! ఇటురమ్ము" అని శంకరుడు చేతులుసాచి ప్రేమతో పిలువగా అమ్మ ఒడినుండి దూకి తండ్రినిచేరి శివునిచే కౌగలింపబడిన బాలస్వరూపుడగు కుమారస్వామిని సేవించుచున్నాను.

కుమారేశసూనో ! గుహస్కన్దసేనా

పతే శక్తిపాణే మయూరాథిరూఢ |

పులన్దాత్మజాకన్త భక్తార్తిహారిన్‌

ప్రభో తారకారే సదా రక్ష మాం త్వమ్‌ ॥ 19 ॥

కుమారస్వామీ! ఈశ్వరపుత్రా! గుహా! స్కందా! దేవసేనాపతీ! చేతిలో శక్తిని ధరించినవాడా! నెమలినెక్కినవాడా! వల్లీ నాథా! భక్తుల ఆర్తిని తొలగించువాడా! ప్రభో! తారకాసుర సంహారీ! నీవు నన్నెప్పుడూ రక్షించుము.

ప్రశాన్తేన్ద్రియే నష్టసంజ్ఞే విచేష్టే

కఫోద్గారివక్త్రే భయోత్కమ్పిగాత్రే |

ప్రయాణోన్ముఖే మయ్యనాథే తదానీం

ద్రుతంమే దయాలో భవాగ్రే గుహత్వమ్‌ ॥ 20 ॥

ఇంద్రియములు పనిచేయక, చైతన్యము నశించి, చేష్టలుడిగి, నోటినుండి కఫము కారుచూ, భయముతో శరీరము వణకుచుండగా, దిక్కులేక నేను మరణమునకు సిద్ధమైనప్పుడు, దయామయుడవైన ఓ గుహుడా! నా యెదుట నుండుము.

కృతాన్తస్య దూతేషు చణ్డేషుకోపా

ద్ధహచ్ఛిన్ధిభిన్ధీతి మాం తర్జయత్సు |

మయూరం సమారుహ్య మాభై రితిత్వం

పురశ్శక్తిపాణిర్మమాయాహి శీఘ్రమ్‌ ॥ 21 ॥

ప్రచండులైన యమదూతలు కోపముతో "కాల్చుము, నరకుము, పగులగొట్టుము" అని బెదిరించుచుండగా, భయములేదని ఓదార్చుచూ, నెమలినెక్కి, శక్తిని ధరించి, శీఘ్రముగా నా ఎదుటకు రమ్ము.

ప్రణమ్యాస కృత్పాదయోస్తే పతిత్వా

ప్రసాద్య ప్రభో ప్రార్థయేఽనేకవారం |

నవక్తుం క్షమోఽహం తదానీం కృపాబ్దే

నకార్యాన్తకాలే మనాగ ప్యుపేక్షా ॥ 22 ॥

ఓ ప్రభో! అనేక పర్యాయములు నీ కాళ్ళపై పడి నమస్కరించి బ్రతిమాలుకుని ప్రార్థించుచున్నాను. మరణము దరిజేరినప్పుడు నేను మాట్లాడలేను. ఓ కృపాసముద్రుడా! నా మరణకాలమున నీవు కొంచెముకూడ ఉపేక్షజేయకుము.

సహస్రాణ్డ భోక్తాత్వయా శూరనామా

హతస్తారక స్సింహవక్రశ్చ దైత్యః |

మమాన్త ర్హృదిస్థం మనః క్లేశ మేకం

నహంసి ప్రభో ! కిఙ్కరోమి క్వయామి ॥ 23 ॥

ఓ ప్రభో! వేలాది బ్రహ్మాండములను కబళించిన శూరుడు, తారకుడు, సింహవక్త్రుడు అను రాక్షసులు నీచే చంపబడ్డారు. నా హృదయమునందున్న ఒక్క మానసిక క్లేశమును నీవు నశింపజేయవు. నేనేమిజేయుదును ? ఎచటకు పోయెదను ?

అహం సర్వదా దుఃఖభారావసన్నో

భవాన్దీనబన్ధు స్త్వదన్యం నయాచే |

భవద్భక్తిరోధం సదాక్లప్త బాధం

మమార్తిం ద్రుతం నాశయోమాసుత త్వమ్‌ ॥ 24 ॥

ఓ ఉమాసుతుడా! నేను ఎల్లప్పుడూ దుఃఖభారముచే కృశించిపోవుతున్నాను. నీవు దీనబాంధవుడవు. నీకంటే ఇతరులను నేను యాచించను. నీపై భక్తిని అడ్డుకుంటూ, సదా బాధపెట్టుచున్న నా మనోవ్యధను నశింపజేయుము.

అపస్మార కుష్ఠక్షయార్శః ప్రసేహ

జ్వరో న్మాద గుల్మాదిరోగా మహాంతః |

పిశాచాశ్చ సర్వే భవత్పత్ప్రభూతిం

విలోక్యక్షణాత్తారకారే ! ద్రవంతే ॥ 25 ॥

ఓ తారకాసుర సంహారీ! అపస్మారము, కుష్ఠము, క్షయ, మూలవ్యాధి, మేహము, జ్వరము, పిచ్చి, గుల్మము మొదలైన మహారోగములు, సమస్త పిశాచములు, నీ పాద ప్రభావమునుచూచి క్షణములో పారిపోవుచున్నవి.

దృశిస్కన్దమూర్తి శ్శ్రుతౌ స్కన్దకీర్తి

ర్ముఖే మే పవిత్రం సదా తచ్చరిత్రం |

కరే తస్య కృత్యం వపుస్తస్య భృత్యం

గుహే సన్తు లీనా మమాశేషభావాః ॥ 26 ॥

నా దృష్టియందు స్కందుని దివ్యమూర్తి, చెవులయందు స్కందుని కీర్తి, నోటియందు ఎల్లప్పుడూ పవిత్రమైన ఆయన చరిత్ర, చేతులయందు ఆయన సేవ ఉన్నవై, శరీరము ఆయనకు దాసియై నా ఆలోచనలన్నీ ఆ గుహునియందు లీనమగుగాక.

మునీనా ముతాహో నృణాం భక్తిభాజా

మభీష్ఠప్రదా స్సన్తి సర్వత్ర దేవాః |

నృణా మన్త్యజానామపి స్వార్ధదానే

గుహా ద్దేవమన్యం నజానే నజానే ॥ 27 ॥

మునులకు, భక్తులకు కోరినకోర్కెలు తీర్చు దేవతలు అంతటా ఉన్నరు. అల్పజాతులవారికి కూడ కోరినవి ఇచ్చు దేవుడు గుహుని కన్న వేరొకని నేనెరుంగను, నేనెరుంగను.

కలత్రం సుతాబన్ధువర్గః పశుర్వా

నరోవాఽథ నారీ గృహే యే మదీయాః |

యజన్తో నమన్త స్త్సువన్తో భవంతం

స్మరన్త శ్చ తే సన్తు సర్వేకుమార ॥ 28 ॥

భార్య, పుత్రులు, బంధువులు, పశువులు, పురుషుడు, స్త్రీ, నావారు ఎవరైతే ఇంటియందున్నరో వారందరూ, నిన్ను పూజించువారుగానూ, నమస్కరించువారుగానూ, స్తుతించువారుగానూ, స్మరించువారుగానూ ఉండుగాక.

మృగాపక్షిణోదంశకాయే చ దుష్టా

స్తథావ్యాధయో బాధకా యే మదఙ్గే |

భవ చ్ఛక్తితీక్ష్నాగ్రభిన్నా స్సుదూరే

వినశ్యన్తు తే చూర్ణిత క్రౌఞ్చశైల ॥ 29 ॥

క్రౌంచ పర్వతమును పిండిచేసినవాడా! నా శరీరమును హింసించు మృగములు, పక్షులు, కాటువేయు ప్రాణులు, బాధించు వ్యాధులు మొదలైనవన్నీ నీ శక్తి ఆయుధపు పదునైన మొనచే దూరమునందే నశించుగాక.

జనిత్రీ పితా చ స్వపుత్రాపరాధం

సహేతే నకిం దేవసేనాధినాథ |

అహం చాతిబాలో భవా న్లోకతాతః

క్షమస్వాపరాధం సమస్తం మహేశ ॥ 30 ॥

ఓ దేవసేనాపతీ! తల్లితండ్రులు తమ పుత్రుని అపరాధమును మన్నింపరా ? నేను చిన్న బాలుడను. నీవి లోకములకే తండ్రివి. ఓ మహేశా! నా అపరాధములను క్షమించుము.

నమః కేకినే శక్తయే చాపి తుభ్యం

నమ శ్చాగతుభ్యం నమః కుక్కుటాయ |

నమ స్సింధవే సింధుదేశాయ తుభ్యం

పున స్కందమూర్తే నమస్తే నమోస్తు ॥ 31 ॥

నీ నెమలికి, నీ శక్తి ఆయుధమునకు, నీ మేకపోతునకు, నీ కోడిపుంజునకు నమస్కారము. నీ సముద్రమునకు, సముద్ర తీరమునకు నమస్కారము. ఓ స్కందుడా! నీకు మరల మరల నమస్కారము.

జయానన్ద భూమన్‌ జయాపార ధామన్‌

జయామోఘకీర్తే జయానన్దమూర్తే |

జయానన్దసింధో జయాశేషబన్ధో

జయ త్వం సదా ముక్తిదానేశ సూనో ॥ 32 ॥

ఆనందముతో నిండినవాడా! అపారమైన తేజస్సుగలవాడా! అమోఘమైన కీర్తి కలవాడా! సంతోషస్వరూపుడా, ఆనంద సముద్రుడా, అందరికీ బంధువైనవాడా, ముక్తినిచ్చు ఈశ్వర పుత్రుడా, నీకు జయము జయము.

భుజంగాఖ్య వృత్తేన క్లృప్తస్తవం యః

పఠే ద్భక్తి యుక్తో గుహం సంప్రణమ్య |

సపుత్రా న్కలత్రం ధనం దీర్ఘమాయు

ర్లభేత్‌ స్కందసాయుజ్య మంతే నరః సః ॥ 33 ॥

భుజంగవృత్తమునందు రచింపబడిన ఈస్తోత్రమును ఎవరైతే భక్తికలవాడై గుహునికి నమస్కరించి పఠించునో, అతడు పుత్రులను, భార్యను, ధనమును, దీర్ఘాయువును పొంది చివరిగా స్కంద సాయుజ్యమును పొందును.

॥ ఇతి శ్రీ శంకరాచార్య కృతం సుబ్రహ్మణ్యభుజంగం సమ్పూర్ణమ్ ॥

======================================

SRI SUBRAMANYA BHUJANGAM (Part 4/4) 
                 -Chaganti Koteswara Rao Gari pravachanam